auschwitz

De laatste twee dagen slecht weer gehad. Gisteren was het nog redelijk droog, vandaag een groot deel van de dag regen. De Polen klagen ook dat het weer de laatste jaren veel vochtiger wordt. Vroeger waren de zomers droog en warm, en nu redelijk warm en nat en met overstromingen.
Morgen vertrekken we in een treinrit van 3.5 uur naar Zakopane in het Hoge Tatragebergte. Hopelijk wordt het weer iets beter. Volgens de weersverwachting komt er woensdag erg veel regen en donderdag weinig regen.

BURCHT EN PALEIS
Gisteren hebben we het paleis op de citadel bekeken. Het was erg mooi en smaakvol. We hebben er 3.5 uur doorgebracht. Er hingen veel schilderijen, ook van de Hollandse school. Maar de topkunstwerken die we in West-Europa kennen, zijn hier niet. We zijn wel erg verwend met Amsterdam, Parijs en Londen naast de deur.
Polen is enkele honderden jaren geleden groot en rijk geweest in combinatie met Litouwen. De Pools-Litouwse unie was ook om te voorkomen dat Rusland zou binnenvallen. De Unie was destijds in de 16e eeuw een van de grootste rijken van Midden-Europa waartoe ook delen van Hongarije en voormalig Tsjechoslowakije behoorden. In 1795 werd Polen verdeeld onder Pruisen, Oostenrijk (Habsburgers) en Rusland. De staat Polen hield op te bestaan tot de Eerste Wereldoorlog toen de bezettende mogendheden met elkaar in oorlog waren.
Heel leuk waren de banieren die het Poolse leger op de Turken had buitgemaakt bij de slag om Wenen in 1683. Verder hadden ze prachtig Turks wapentuig veroverd.

AUSCHWITZ
Vandaag hebben we in de regen een excursie naar het voormalig concentratiekamp Auschwitz-Birkenau gemaakt.
Waarom wil je Auschwitz zien? Om na alles wat ik heb gelezen en gehoord over de jodenvervolging beter te kunnen begrijpen, door zelf de plek te zien waar de gruwelen plaatsvonden. En om de doden te herdenken.
In de bus kregen we een documentaire te zien van de bevrijding van het kamp door de Russen in januari 1945. De beelden, gemaakt door een Russische legerfotograaf, waren zo aangrijpend dat ik me nauwelijks kon voorstellen waar ik de energie vandaan moest halen om een rondleiding van 3,5 uur door het kamp aan te kunnen.
Toch is het gelukt, maar je moet goed gemotiveerd zijn en ik kan het niet iedereen aanraden want het is zwaar.

Met eigen ogen heb ik dus het uitlaadperron, de barakken met gestapelde houten bedden, de sanitaire voorzieningen met tientallen latrines op een rij, een gaskamer en een crematorium gezien. In de grootste gaskamer konden de SS-ers in een half uur 2000 joden vermoorden. Dan vraag je je af wat nog de waarde van een mensenleven is.
Er waren ook enorme hoeveelheden kleding, schoenen, vrouwenhaar, prachtige joodse gebedskleden, koffers, scheerkwasten, prothesen voor benen en armen, schoensmeer en groenteraspen te zien. Alles werd met Duitse grondigheid en organisatietalent perfect en efficient georganiseerd. Van alle voorwerpen werden de aantallen nauwkeurig bijgehouden. Alles werd hergebruikt.

Tot in de gaskamers werden de joden om de tuin geleid en dachten ze dat ze gingen werken. Het enige wat niet geregisteerd werd, waren de namen van de slachtoffers. Er waren geen namenlijsten van mensen die naar de gaskamers gingen. Hele families zijn zo van de aardbol verdwenen.
Het kamp werd ongelofelijk streng bewaakt. Ontsnappen was vrijwel onmogelijk. Dit voorkwam dat de joden buiten de kampen op de hoogte raakten van de vergassingen. Dit zou tot onrust en verzet leiden. "De enige manier om uit het kamp te komen was via de schoorsteen", werd de kampbewoners verteld. De straffen waren ongelofelijk hoog. Op het stelen van een appel stond de doodstraf. Omwonenden die gevangenen eten gaven, werden bij ontdekking zelf in het kamp gezet. Op de hekken rond het terrein stond 1000 volt elektriciteit.

Er waren niet alleen joden maar ook veel Poolse politieke gevangenen. Zij werden echter minder slecht behandeld maar leefden ook niet lang. Zowel joden als Polen werkten in de fabrieken zoals de chemische fabriek IG-Farben. De nazi's hadden de fabrieken opzettelijk naar het oosten verplaatst zodat de geallieerden ze niet konden bombarderen. Daarnaast woonden de meeste joden in Europa in Polen, dus was het praktisch daar de vernietigingskampen te plaatsen.

Vanwege een of andere overtreding moesten twaalf mensen naar de dodencel. Een Pools priester nam vrijwillig de plaats van een ander in. Na 12 dagen in de dodencel was iedereen gestorven behalve de priester. De kracht van het geloof waarschijnlijk. Hij werd met een injectie in het hart gedood. De man die door de opoffering van de priester, bleef leven, overleefde het kamp. Heel uitzonderlijk want meestal stierven de gevangenen binnen enkele maanden, en dit voorval dateert uit 1941.

Toen het Russische leger naderde, probeerde de SS zoveel mogelijk te vernietigen wat herinnerde aan hun misdaden zoals gaskamers, crematoria en veel bezittingen.
De kampoverste Rudolf Hess leefde met zijn gezin bij het kamp naast een crematorium. Er werden regelmatig feesten gehouden, maar zoals bekend hebben daders vaak veel alchohol nodig. In 1947 werd Hess op deze plaats opgehangen.

De politiek van de nazi's was niet alleen gericht op de verdelging van alle joden maar ook Polen en Russen moesten als inferieur Slavisch volk worden vernietigd.

Er komen rond 1.3 miljoen bezoekers per jaar vooral uit West-Europa. Ook komen er veel jonge Duitsers en jonge joden. Opvallend is dat er nauwelijks Japanners komen maar wel Zuid-Koreanen.