TIBETAANS NIEUWJAAR

Gisteren hebben we een rustdag gehouden. Bert had een flinke verkoudheid en Tiny was erg moe. De foto’s van de voorgaande verslagen zijn allemaal geplaatst. Het weer is nog steeds 18-20 graden en zonnig.

DE STUPA VAN BODNATH

Dit is een zeer heilige stupa. Hij is gebouwd in de 7e eeuw door de koning van Tibet nadat hij boeddhist was geworden. Er zijn ook verhalen dat de stupa al eerder werd gebouwd. Men zegt dat de stupa nog relikwieen van de Boeddha bevat maar dit is niet zeker. Bodnath lag destijds op de handelsroute van India naar Tibet. De handelaars konden hier bidden voor een veilige overtocht door de Himalaya. In de 14e eeuw werd de stupa door binnendringende moslims verwoest en in de 16e eeuw herbouwd.

De stupa is bijna 45 meter hoog en heeft een doorsnee van 40 meter. De stupa heeft de vorm van een mandala met daarop een koepel en hierbovenop een toren met 13 treden. De 13 treden symboliseren de 13 fasen van inzicht voordat iemand de verlichting bereikt. Bovenop de toren staat een parasol, het symbool van de verlichting. Van alle zijden van de toren kijken de ogen van de Boeddha neer op het wereldse gebeuren.

Verder heeft de stupa vijf plateaus die de verschillende elementen (aarde, water, vuur, lucht, ether) symboliseren. Op de begane grond bevindt zich het eerste plateau. Dit is de buitenomtrek van de stupa waar ook allemaal gebedsmolens zijn bevestigd. De meeste gelovigen lopen hier hun rondjes om de stupa met de wijzers van de klok mee. Ook op het tweede plateau mag iedereen komen. Het is er veel rustiger en vrediger. Volgens onze gids heeft de in een punt eindigende stupa verbinding met de kosmische energie waardoor een vredige energie ontstaat. De volgende plateaus zijn alleen toegangelijk voor pelgrims, monniken enz. We zagen een groep Thaise monniken gevolgd door een aantal leken rondlopen.

Volgens de overlevering gaan alle wensen die hier gedaan worden, snel in vervulling. Bovendien gelooft men dat mensen die dichtbij de stupa wonen, nooit meer ongunstige omstandigheden zoals armoe, honger enz. zullen ervaren. Het is dus niet verwonderlijk dat de Tibetanen in ballingschap hier graag wonen. Ook voor de sherpa’s die in de 15e eeuw uit Tibet zijn geimmigreerd, is dit een favoriete plek.

TIBETAANS NIEUWJAAR (LOSAR)

Evenals het hindoefestival Shivaratri wordt Losar gevierd aan het eind van de winter. Tibetanen gaan met Losar naar familie. Ze eten lekker samen. Ze trekken hun mooiste kleding aan. Het is gebruik om met Losar nieuwe kleren te kopen. Het feest duurt drie dagen. De avond voor het feest voeren de monniken dansen op en worden er vuuroffers gehouden. Dit laatste dient om alle negativiteit van het afgelopen jaar symbolisch te verbranden. Mensen hebben goede voornemens voor het nieuwe jaar waar ze zich vaak niet aan houden net als bij ons. Helaas hebben we de dansen gemist maar in Bhutan komen we in de herkansing.

Rond de stupa is meer activiteit dan gewoonlijk. Er lopen veel mensen in hun beste kleding rondjes. De gebedsvlaggen worden vernieuwd nadat ze zijn gezegend. De witte verf wordt opnieuw aangebracht. Bovenaan worden met saffraanwater nieuwe oranje strepen aangelegd. Vlaggen en verf worden door Tibetanen gedoneerd. Overal zijn mensen bezig met bidden, rituelen, offertjes enz. We zagen een processie van monniken met een relikwie(?) langs de stupa lopen.

Op de begane grond zijn hoeken vrij gemaakt waar leken en monniken/nonnen hun beoefening kunnen doen zoals gebeden reciteren, mandala-offerandes, neerbuigingen enz. Daar staan vaak ook kommetjes met water en soms een bloem als offerande.

Hoewel er veel mensen zijn, is de sfeer rustig. Zoals onze gids zei: ”Bij de hindoes is er herrie en troep, bij de boeddhisten is het rustig en schoon.” Om de stupa heen aan de andere kant van de weg zijn overal restaurants en winkels met boeddhistische attributen. Het is verboden om hier met gemotoriseerd verkeer te komen. Je mag er alleen fietsen en lopen.

KLOOSTERS

Nog steeds is het gebruikelijk dat het tweede kind aan het klooster wordt afgestaan. Het eerste kind moet voor de ouders zorgen als zij oud zijn. Als een gezin veel kinderen heeft en weinig geld, wordt er vaak nog een kind afgestaan. In een afgelegen gebieden waar geen scholen zijn, gaan de kinderen vanaf hun derde jaar naar het klooster zodat ze geen analfabeet blijven. Vaak moeten de ouders allebei werken en kunnen ze niet op hun kinderen passen. Het is mogelijk om op latere leeftijd uit te treden als kloosterling. Momenteel zijn er honderd kloosters in en rond Bodnath. In het klooster krijgen kinderen een wereldse en een boeddhistische opleiding. Het is dus hard studeren. De oudere monniken zorgen voor de jongere.

Erotische afbeeldingen op tempels hebben verschillende doelen. Voor het gewone volk was het een aansporing tot voortplanting. De tempels stammen uit de 11e eeuw en toen waren er nog heel weinig mensen. Een ander doel is de test voor een monnik voordat hij een belangrijk examen mag doen. Als hij bij het zien van de erotische afbeelding nog sexuele begeerte voelt, is hij nog niet voldoende onthecht voor het examen. Saddhu’s of asceten gebruiken een speciale dieet om hun begeerte te verminderen. Omdat zij nauwelijks kleren dragen, gebruiken saddhu’s vaak hasjiesj om de kou niet te voelen.

OVERVOL KATHMANDU

Er is geen ruimte meer in Kathmandu nadat er in 20 jaar 2,5 miljoen mensen bij zijn gekomen. De wegen kunnen niet meer uitgebreid en zijn bomvol. In tegenstelling tot India gebeuren hier weinig ongelukken, ook geen blikschade. In Nepal hebben ze niet de competitiedrang van India. Daar willen ze als eerste passeren of voordringen. Hier wachten ze geduldig op een beetje ruimte. Er staan lange rijen voor de benzinestations. Er is te weinig benzine hoewel de prijs erg hoog is; 1,40 euro. Er zit geen subsidie op zoals in India maar wel belasting. Meer dan de helft van de bevolking van Kathmandu bestaat uit immigranten uit Nepal en India die hier werk zoeken.

Ook de elektriciteit valt een aantal keren per dag uit zoals dit al jaren gebeurt in Kathmandu. Te zware belasting van het elektriciteitsnet en illegale aftapping. In ons hotel valt de verlichting herhaaldelijk uit maar het is binnen enkele minuten weer hersteld. Te snel om een zaklamp te zoeken.

Er zijn plannen om de hoofdstad Kathmandu te verplaatsen naar het zuiden. Ook wil men een nieuw internationaal vliegveld aanleggen bij Lumbini (geboorteplaats van de Boeddha) en meer vliegverkeer naar Pokhara (toeristenoord) mogelijk maken. Verder wil men een dierentuin bij Bhaktapur aanleggen. De verplaatsing van de hoofdstad wordt getraineerd door enkele grootgrondbezitters die bang zijn dat hun bezittingen daardoor in waarde verminderen.